"W zdrowiu i w chorobie, w bogactwie i w biedzie". Niestety, gdy w małżeństwie pojawiają się długi, przysięga małżeńska często ustępuje miejsca strachowi. Współmałżonkowie zadłużonych osób boją się, że komornik zajmie ich pensję lub wspólny dom. Jak upadłość jednego małżonka wpływa na drugiego? Czy rozwód jest skuteczną ucieczką?
Wspólność majątkowa – pułapka czy przywilej?
Z chwilą zawarcia małżeństwa (jeśli nie podpisano intercyzy) powstaje ustrojowa wspólność majątkowa. Oznacza to, że: 1. Pensje obu małżonków są wspólne. 2. Rzeczy nabyte w trakcie małżeństwa są wspólne.
Jeśli Twój mąż/żona zaciągnął dług bez Twojej zgody (np. chwilówkę), wierzyciel może egzekwować go tylko z majątku osobistego dłużnika (np. jego telefonu) oraz jego wynagrodzenia za pracę. Nie może zająć Twojej pensji. Jeśli jednak podpisałeś zgodę na kredyt (byłeś poręczycielem lub współkredytobiorcą) – odpowiadasz całym majątkiem, tak samo jak dłużnik.
Co się dzieje, gdy mąż/żona ogłasza upadłość?
To moment krytyczny. Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków, wspólność majątkowa ustaje z mocy prawa. Powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny (np. dom, samochód) wchodzi do masy upadłości i zarządza nim syndyk.
Dla współmałżonka oznacza to: 1. Utratę kontroli nad wspólnym majątkiem (syndyk sprzeda dom). 2. Możliwość dochodzenia swoich praw w postępowaniu upadłościowym (małżonek traktowany jest jak wierzyciel w zakresie swojego udziału w majątku wspólnym, ale jest to skomplikowane).
Czy rozwód lub intercyza ratują majątek?
Wielu dłużników próbuje "ratować" majątek, przepisując go na żonę/męża (intercyza) lub biorąc fikcyjny rozwód tuż przed upadłością. Uwaga: To nieskuteczne i niebezpieczne.
- Intercyza: Jeśli ustanowisz rozdzielność majątkową krócej niż 2 lata przed złożeniem wniosku o upadłość, jest ona nieważna dla syndyka. Syndyk i tak zajmie cały majątek, jakby była wspólność.
- Rozwód: Podobnie jak z intercyzą. Jeśli do rozwodu i podziału majątku doszło krócej niż rok przed wnioskiem, syndyk może zaskarżyć ten podział (skarga pauliańska), jeśli uzna, że był on dokonany z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Kiedy warto zrobić rozdzielność?
Rozdzielność majątkowa ma sens, jeśli planujesz ją z dużym wyprzedzeniem (minimum 2 lata przed problemami), aby chronić przyszłe dochody drugiego małżonka. Robienie tego "na ostatnią chwilę", gdy komornik puka do drzwi, zazwyczaj nie przynosi skutku w procesie upadłościowym.
Upadłość obojga małżonków
Często najlepszym rozwiązaniem jest złożenie dwóch oddzielnych wniosków o upadłość (dla męża i dla żony). Sądy często łączą te sprawy do wspólnego rozpoznania. Pozwala to "wyczyścić" sytuację całej rodziny za jednym zamachem i zacząć nowe życie bez wzajemnych pretensji o długi.
Chcesz wiedzieć więcej o kosztach? Sprawdź cennik upadłości na 2026 rok.
